“YALNIZ KALPLER DE ATAR” MI? :YENİ BİREYCİLİĞİN MÜZİKAL İMALİ

Abstract

Yaygın modernlik anlatılarında modernliğin bireyselliğin gelişimi ile özdeşlenmesi temel bir tutumdur. Ait olduğu bütünün bölünemez (in-dividuum) parçası olarak birey, Antik trajedi kahramanlarından Ortaçağ’ın azizlerine ve oradan Don Kişot, Hamlet ve Faust gibi karakterlere uzanan bir sürece yerleştirilir (Watt 2016). Üstelik toplumsal olguları en özgün noktasına kadar ayıklamayı ve bu özgüllük merkezinde bir toplumsal yapı inşa etmeyi amaçlayan sosyoloji geleneği, merkezine “toplumsal bireyi” yerleştirmekte fazla tereddüt etmemiştir. Çağdaş birey kavramı hakkındaki diğer bir kabul, bireyin monadik bir varlık olmadığıdır. Buna göre gerçeklik tek katmanlı, türdeş ve önceden tayin edilmiş yasalarla hareket eden bir mahiyet taşımadığından toplum içindeki bireyin de mutlak bir tanımı olmamalıdır. Bireyselliklerin, bir dünya görüşünün izdüşümü olabileceği gibi, dünya görüşünün dışında bir yerlere düşebileceği ise yaygın birey anlatılarında daha az seslendirilir. Bu çalışmada öncelikle müzikal kişiliklerin ideal tipliğinde bireyselliğin çizgisel olmayan oluşumundaki ayrım noktalarını öne çıkarmak istiyoruz. Öncelikle 19.  yüzyıla egemen olan kamusal bireyciliğin klasik müziğin oluşumundaki etkisini soruşturacağız. İkinci olarak modernist ve popüler müzikal kişilikler ideal tipliğinde geç modern bireysellik anlayışını ele alacağız. Çalışmada üçüncü olarak ise müzikal bir örnek vaka olarak ülkemiz pop müziğinde yeni bireyci müziğin popüler temsilcilerinden Nil Karaibrahimgil’in sanatçı kişiliğini ve müzikal çalışmalarını eleştirel söylem analizine tabi tutacağız. Bu bağlamda sanatçının biyografisindeki yeni bireyci temayüllere işaret ettikten sonra şarkılarının tematik ve retorik yapısını analiz edeceğiz. Daha sonra ise sanatçı kişiliğinin farklı (popüler) söylemlerde yeniden üretilme biçimini ele alacağız.