ALMAN SÜRGÜN ŞİİRLERİ

Abstract

Yazarlarının siyasi sebeplerden ötürü ülkelerini terk etmek, sürgünde yaşamak ve yazmak zorunda olduğu Sürgün Edebiyatı (Exilliteratur) dönemindeki (1933-1945) Nasyonal Sosyalizmin uygulamaları dönem için çok şaşılacak bir durum değildir. Ancak bu sürgünün, Almanya tarihinde ilk kez gerçekleşen bir olay olmadığı da görülmektedir. Tarihi açıdan bakıldığında, 1819 yılı Karlsbad kararları, 1830 yılı Temmuz Devrimi ve 1840 yılındaki aydın ayaklanmalarında da başta yazarlar olmak üzere entelektüel Almanların sürgün yaptırımlarıyla karşı karşıya kaldıkları bilinmektedir. Bu dönem içerisinde yazarlar, çoğunlukla düzyazı türünde eserler kaleme aldıysa da, şiir türünde de eserler veren yazarların olduğu bilinmektedir. Bir kısmı sürgün ve uygulanan sansür nedeniyle eserlerini ancak sürgün yıllarından sonra yayımlayabilmiştir. Sürgün Edebiyatı’nda Alman şiirinin öncüleri arasında Hilde Domin, Rose Ausländer, Nelly Sachs ve Else Lasker-Schüler bulunmaktadır. Şairlerin şiirlerini biçimlendiren konular genelde ülkeleri dışında geçirdikleri yılların derin üzüntüsü, anadile duyulan özlem, Nazi rejimi baskısı, toplama kampları, savaşın acı bilançosu ve hayal kırıklıkları olmuştur.

Bu çalışmada, yukarıda ismi belirtilen şairlerin şiirleri incelenerek şiirlerde ortaya koyulan sembol, motif ve konular detaylı bir biçimde irdelenmeye çalışılacaktır. Şiirlerde başvurulan imgeler de eklektik imge inceleme modeli üzerinden değerlendirilecek ve analiz edilecektir. Yapılan analizler sonucunda dönem için kullanılan “Sürgün Edebiyatı” (Exilliteratur) kavramı için tartışma zemini oluşturulacak, özellikle bu dönemin yazar ve şairleri de dikkate alınarak “Sürgündeki Edebiyat” kavramını kullanmanın uygunluğuna yanıt aranacaktır.